روایت شناسی یک داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری براساس نظریه ی ژنت

Authors

کاظم دزفولیان

استاد دانشگاه شهید بهشتی

abstract

یکی از بارزترین ویژگی‏های داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه ی هستی‏شناسیِ نوین خود همواره از تکنیک‏های روایی پیچیده بهره گرفته‏اند و از روایت‏های کلاسیک و خطّیِ سده‏های پیشین دوری جسته‏اند. هوشنگ گلشیری یکی از داستان‏نویسان روزگار ماست که با بهره‏گیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچیده ی داستان‏های گلشیری از مهم‏ترین مشخّصه‏های سبک داستان‏نویسی اوست. در این پژوهش براساس نظریه ی ژنت، روایت‎شناس ساختارگرا، داستان کوتاهِ معصوم دوم روایت‏شناسی و تحلیل شده است. پس از گزارش نظریه ی ژنت، سه سطح رواییِ داستان، متنِ روایی و روایت‏گریِ این داستان کوتاه و مؤلّفه‏‎های رابط این سطوح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه یا حال و هوا: فاصله و کانونی‎شدگی» و «صدا یا لحن» تحلیل و بررسی می‏شود تا فنون و صناعاتِ کاربستی هوشنگ گلشیری در خلق این اثر نشان داده شود و نیز معلوم گردد که گلشیری به گونه‎ای مدرنیستی از این مؤلّفه‏‎های روایی استفاده کرده است. هدف این پژوهش آن است نشان دهد مطالعه ی ساختارِ روایی آثار گلشیری به درک پیچیدگی‏های آن‏ها کمک می‏کند و منجر به شناخت بیش‏تر جنبه‏های معنایی می‏شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روایت‌شناسی یک داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری براساس نظریه‌ی ژنت

یکی از بارزترین ویژگی‏های داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه‌ی هستی‏شناسیِ نوین خود همواره از تکنیک‏های روایی پیچیده بهره گرفته‏اند و از روایت‏های کلاسیک و خطّیِ سده‏های پیشین دوری جسته‏اند. هوشنگ گلشیری یکی از داستان‏نویسان روزگار ماست که با بهره‏گیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچ...

full text

بررسی داستان کوتاه معصوم اول اثر هوشنگ گلشیری بر اساس مؤلفه‌های روایت‌شناسی ساختارگرای ژرار ژنت

بررسی داستان معصوم اول، اثر هوشنگ گلشیری با روش تحقیق ساختاری، با استفاده از آرای روایی ژنت در مؤلفه‌ی زمان نشان داد نقل رخدادها در متن روایی تفاوت‌ اندکی با سطح داستانی دارد. متن جز در سه رخ‌داد زمان‌پریشی چندانی ندارد و دارای نظم تقویمی است. برد زمان‌پریشی به سمت گذشته‌ی نزدیک و در چند مورد به سمت گذشته‌ی دور، دامنه‌ی زمان‌پریشی مشمول بر زمان اندکی است. متن برخوردار از شتاب مثبت است. بسامدها ...

full text

شخصیت‏ پردازی در داستان کوتاه «گرگ» از هوشنگ گلشیری

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده‏های دنیای هنر، در گذر زمان و با عبور از پیچ و خم‌های زندگی بشر، همواره دست‌خوش تغییر و تحول بوده است، آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود، رفته رفته به سطحی پیچیده‏تر و پیشرفته‏تر ارتقا یافته است. با شروع جریان «رمان نو» که تمایل نویسندگان به سمت مسائل ذهنی و روانی قهرمانان داستان­ها م...

full text

بررسی مجموعه داستان نیمه تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری بر اساس زیبایی‌‏شناسی روایت در مؤلفه وجه ژرار ژنت

هنر روایت به خودی خود یک امر بسیار مهم زیبایی‌شناسانه است. معمولاً تعداد زیادی از مؤلفه‌های زیبایی‌شناسانه در داستان‌هایی که خوب پرداخت شده‌اند، وارد عمل می‌شوند. این مؤلفه‌ها شامل ایده‌های ضروری ساختار روایت از قبیل نقطه دید، کانون روایت، انتخاب نوع گفتار و غیره که در خطوط پیرنگ به صورت منسجم ساختاربندی شده‌اند، قابل تشخیص‌اند. نگارندگان در این پژوهش با روش تحلیل ساختاری به بررسی مؤلفه وجه، یعن...

full text

بوطیقای روایت در داستانهای کوتاه هوشنگ گلشیری براساس نظریه تزوتان تودوروف

ساختارگرایی رویکردی نوین در مطالعهی ادبیات است. یکی از مباحث مورد توجه محققان روایتشناسی ساختارگرا، یافتن دستور زبان داستان است؛ یعنی قانونمندیها و قواعدی که بر قصهها و داستانها حاکم است. به دلیل آنکه قصههای عامیانه،ساختار نسبتاً سادهای دارند، میتوان قواعد حاکم بر آنها را شناسایی و طبقهبندی کرد. از آنجا که ساختارگرایی در ادبیات، ازخود نظام ادبیات به عنوان مرجع بیرونی آثاری که بررسی میکند، استفاد...

شخصیت‏ پردازی در داستان کوتاه «گرگ» از هوشنگ گلشیری

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده‏های دنیای هنر، در گذر زمان و با عبور از پیچ و خم های زندگی بشر، همواره دست خوش تغییر و تحول بوده است، آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود، رفته رفته به سطحی پیچیده‏تر و پیشرفته‏تر ارتقا یافته است. با شروع جریان «رمان نو» که تمایل نویسندگان به سمت مسائل ذهنی و روانی قهرمانان داستان­ها م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۱۴، شماره ۵۰، صفحات ۵۳-۸۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023